"HES'ler bağımsızlığımızın anahtarıdır"
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Kasap, inşa ettikleri HES'ler sayesinde enerjide dışa bağımlılığın azalacağını ve bu tesislerin ülke ekonomisine milyarlarca dolar katkı sağlayacağını söyledi.
MEHMET SAFA CANAT - HASAN CANAT / İSTANBUL

DSİ'nin inşa ettiği en büyük projelerin barajlar, göletler, sulama tesisleri, enerji tesisleri ve taşkın koruma tesisleri olduğunu dile getiren DSİ Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Kasap, yaptıkları çalışmalar ve hedefleriyle ilgili Yeni Akit'e konuştu. DSİ'nin amacının ülkemizin su kaynaklarını korumak, geliştirmek ve yönetmek olduğunu kaydeden Kasap, şu bilgileri paylaştı:

593 baraj ve gölet yatırımı var

DSİ, kurulduğu günden bu yana birçok baraj inşa etmiştir. Şu ana kadar inşa edilen ve hizmete alınan baraj ve göletlerin sayısı 2000'lere ulaşmıştır. Hâlâ 83 baraj ve 510 gölet olmak üzere 593 adet baraj ve gölet yatırım programında olup inşa halindedir. Bunların içerisinde en önemli olan projelerden biri Artvin'deki Yusufeli Barajı'dır. Yusufeli Barajı, Çoruh Nehri üzerinde yer almaktadır. Baraj çift eğrilikli beton kemer tipindedir ve yüksekliği 275 metredir. Bu yükseklikle kendi sınıfında dünyanın en yüksek 3. barajıdır. Kurulu enerji gücü 558 MW'dır ve yıllık enerji üretim kapasitesi ise 1.888 GWH'dır. Tamamlandığı zaman üreteceği elektrik enerjisi ile ekonomiye yılda 220 milyon dolar katkı sağlayacaktır. Bir diğer önemli projemiz ise Ilısu Barajı'dır. Ilısu Barajı, Mardin ve Şırnak il sınırları arasında Suriye sınırına 45 km mesafedeki Dicle Nehri üzerinde yer almaktadır. Önyüzü beton kaplı kaya dolgu tipinde inşa edilen baraj, dolgu hacmi bakımından ülkemizin 2. büyük, enerji üretimi açısından ise 4. büyük barajı konumundadır. Temelden 135 metre yüksekliği olan Ilısu Barajı'nın kurulu enerji gücü 1.200 MW ve yıllık enerji üretim kapasitesi ise 4,12 milyar KWH'dır. Tamamlandığı zaman ekonomiye yılda 412 milyon dolar katkı sağlayacaktır.

Tarihi eserler taşınıyor

Ilısu Barajı'nın inşaatını tamamladık. Şu an barajın rezervuar alanı içerisinde yer alan kültür varlıklarının taşınma işlemlerini yapıyoruz. Bu kapsamda başlıca; Zeynel Bey Türbesi, Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesi, Orta kapı, Kızlar (Eyyübi) Cami, Koç Cami, Süleyman Han Cami, Er Rızk Cami ve Baldiken Türbeleri gibi kültür mirası eserler yer almakta olup, bu eserler ülkemizde ilk defa kullanılan modüler taşıyıcı sistemler vasıtasıyla baraj rezervuar kotu üzerinde inşa edilen Yeni Hasankeyf İlçesine taşınmaktadır. Diğer yandan su altında kalacak olan Hasankeyf ilçesinde yer alan konut ve resmi daireler de yeni yerleşim alanında inşa edilmekte olup bu konutlar hak sahiplerine teslim edilmekte ve resmi dairelere taşınma işlemleri de devam etmektedir.

İş arttı, tersine göç başladı

Diyarbakır il sınırları içerisinde inşa edilmekte olan Silvan Barajı'ndan alınacak 212 m3/s su ile 2 milyon 351 bin dekar alan sulanacak ve 681 GWH/yıl enerji üretilecektir. Güneydoğu'ya hayat verecek olan Silvan Projesi tamamlandığında yılda 1,100 milyar lira ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. Önceki yıllarda yöre insanının iş umuduyla Doğu'dan Batı'ya doğru yapmış olduğu göçler, bu projelerle Doğu ve Güneydoğu'da artan tarım ve iş potansiyeli sayesinde Batı'dan Doğu'ya doğru göçlere dönüşmeye başlamıştır. Çünkü önceki yıllarda insanlar tarıma elverişli olup da sulayamadığı tarım arazilerini bırakıp büyük şehirlere göç ediyordu. Şimdi tekrar köylerine dönüp tarlalarını ekecekler. Bu sayede hem kendileri kazanacak hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacaklardır. Genel Müdürlüğümüz bir taraftan da içme suyu temin projelerine ağırlık vermektedir. Bu alanda yürütmekte olduğumuz projelerden en önemlisi İstanbul ilinin 2071 yılına kadar içme, kullanma ve endüstri suyunun karşılanması ve hidroelektrik enerji üretimi yapılması için geliştirilmiş bir projenin en önemli ayağını teşkil eden Melen Barajı'dır. Temelden 124 metre yükseklikte ve SSB (silindirle sıkıştırılmış beton) tipinde olup bu projede de çalışmalarımız devam etmektedir. Melen sisteminin hayata geçirilmesi ile İstanbul'a yılda 1 milyar 77 milyon m3 ilave içme suyu temin edilmiş olacaktır. Bu projeler ülkemizin prestij projeleridir.

Mühendis yetişiyor

DSİ olarak Türk mühendis ve mimarları ile inşa ettiğimiz bu projelerle mühendislik anlamında da hem yüklenici firmalar hem de DSİ'nin bünyesindeki mühendisler büyük tecrübeler kazanmıştır. Dolayısıyla projelerimiz sayesinde konularında uzman mühendisler yetişmektedir.

Silvan Tüneli'nde 4 yılımız heba oldu

Diyarbakır'daki Silvan Tüneli'ni inşa eden Kayaoğlu İnşaat'ın Genel Koordinatörü Nevzat Lokman Beştav, Silvan Tüneli'ndeki çalışmalarla ilgili çarpıcı tespitlerde bulundu. DSİ'nin önem verdiği projelerin başında Silvan Tüneli inşaatının geldiğine dikkat çeken Beştav, "Bu iletim tünellerinin yapım ihalesi 2011 yılında yapılmış olup, kazıya 2014 yılında Almanya'dan satın alınan TDM (Tünel Delme Makinası) ile başlanmıştır. Kazı devam ederken 21 Nisan 2015 tarihinde 4 bin 668 metreye gelindiğinde, zeminden gelen metan gazı parlaması nedeniyle patlama yaşanmış ve TDM yanarak tünel içinde kalmış, sonrasında tünel kazısı iptal edilmiştir. Sonra, yeni bir güzergahtan 10 metre iç çapında tek bir tünelle Silvan Barajı istikametine gidecek şekilde proje hazırlanmış ve ihale yapılmıştır. Halen yapılan ihalenin sonucu beklenmektedir" dedi.

Barajlar ve göletler su israfını önlüyor

Barajların ve göletlerin su israfını önlediğini söyleyen Sager İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Eren Gökçenay ise şu görüşleri dile getirdi: "Göletler mevcut yağışları ve nem oranını belli bir oranda tutuyor. Akan suyu sadece birkaç ay durdurup topluyor ve daha sonra suyu akacağı yere tekrar bırakıyor. Borulu şebekelerle de vatandaşın tarlasına kadar tarımsal sulama olarak ulaştırılıyor. Göletler, doğanın hiçbir şekilde akışını ve dengesini bozmamaktadır. Akan bir dere üzerine kurulan küçük bir baraj gibidir. Yüzeyinde baraj gibi dolusavak ve dipsavak bulunan, taşmasını sağlayacak şekilde dizayn edilen mühendislik harikasıdır. Bununla birlikte oluşan sulama birlikleri de suyun israfını önlüyor. Sulama amaçlı kullanılmak istenen sular sayaçlı ve çok cüzi rakamlarla vatandaşın hizmetine sunuluyor. Vatandaştan alınan hizmet bedeli ise sulama birliklerinin varlığını sürdürmesine sebep oluyor"

İsabetli yatırımlar yapılmalı

DSİ'deki yeni yapılanma ile birlikte gelecekteki sürece olumlu baktıklarını belirten Ceysu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ceylan ise 2017 yılının son çeyreği ile 2018 yılının ilk çeyreğinin çok sıkıntılı geçmesine rağmen çalışmaya gayret ettiklerini vurgulayarak, "O dönemdeki sıkıntıları bu zamana kadar halen atlatamadık. DSİ'deki yeni yapılanma ile beraber önümüzdeki sürece umutla bakıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan Bey'in de dediği gibi bizim bu işleri toparlamamız gerekiyor. Mesela bizim bir köye 10 tane gölet yapma şansımız yok. O köyün ihtiyacı olan gölet yapılmışsa daha fazlasına gerek duyulmamalıdır. Hatır için yapılmamalıdır. Çünkü böyle bir durumda hem devletin bütçesine yük, hem de devletin bütçesindeki o yükü sırtlayan müteahhitlere yük oluyor. Şu anda her müteahhit elini taşın altına koymuş. Bugün birçok müteahhidin yüksek meblağlarla hak ediş alacağı var. Biz işleri yapmak için elimizi taşın altına koyuyoruz. Ama hatır için yapılan yatırımlar için elimizi taşın altına koymayalım. Gerçekten kamu menfaatine olacaksa elimizden gelen fedakarlığı yapalım" şeklinde konuştu.